donderdag 19 januari 2012

ISO 21500: standaard voor projectmanagement?

ISO 21500, een internationale richtlijn voor project-management, is in de maak en wordt nu voor breder publiek onder de aandacht gebracht. 
ISO 21500 is geen complete projectmanagementmethode, maar te gebruiken als referentiemodel, zodat men (vooral bij internationale projecten) dezelfde taal spreekt. Daarnaast zouden de bestaande projectmanagementmethoden zich aan ISO 21500 kunnen conformeren qua terminologie en voor zover mogelijk het procesmodel.
ISO 21500 zou zich in de toekomst kunnen ontwikkelen tot een standaard, zodat certificering mogelijk wordt.

aanleiding
Onlangs heb ik een informatieve werksessie bijgewoond van het NEN over de ophanden ISO 21500 richtlijn voor projectmanagement. Het eerste wat ik dacht in de opgang naar deze sessie: Een standaard voor Projectmanagement...."wat moet/kan ik daar nu mee"? Want we hebben met PMBOKPrince 2, "eigen brouwsels" al zoveel projectmanagementmethodieken, dat men soms door de bomen het bos niet meer ziet. De materie is daarbij, vooral voor opdrachtgevers vaak te taai om zich goed in te verdiepen met al die regels en al dat vakjargon.

wat is het precies?
ISO 21500 is echter geen lijvig boekwerk, maar een relatief beknopt document van enkele tientallen pagina's. Het document kun je downloaden vanaf de site van de NEN. ISO 21500 is standaard in de engelse taal opgesteld, maar inmiddels ook in het nederlands beschikbaar.

Het is belangrijk om te onderkennen dat ISO 21500 geen standaard is maar een richtlijn. Je kunt er dus niet op certificeren. Het resultaat is tot stand gekomen via inbreng uit vele landen en daarmee is het evident dat er her en der consessies zijn gedaan qua volledigheid in het procesmodel zoals we in Nederland gewend zijn te werken.
Wat daarbij opvalt is de beperkte lijst van termen. Dat is bewust zo gedaan, omdat men alleen termen verklaart die vakspecifiek zijn of een andere betekenis hebben dan in de standaard woordenboeken. Zo blijft men het dichtst bij de natuurlijke taal.

hoe verhoudt het zich tot bestaande projectmanagementmethoden?
ISO 21500 in de huidige vorm is geen complete volwassen projectmanagementmethode daarvoor is het te iel. T.o.v. bijvoorbeeld Prince2 zijn er nogal wat verschillen. Zie voor details het artikel op de blog van Henny Portman. 
Bestaande project-managementmethoden blijven de basis voor goed projectmanagement. ISO 21500 kan daar een aanvullende rol bij spelen.

wat kun je er dan mee?
ISO 21500 kan i.c.m. met b.v. Prince2 en PMBoK worden toegepast om een gemeenschappelijk denk- en communicatiekader te vormen, zodat men binnen projecten / programma's van projecten zoveel mogelijk over hetzelfde praat en er zo min mogelijk miscommunicatie plaatsvindt. Uiteraard lost het miscommunicatie nooit helemaal op, omdat de context waarin een woord wordt gebruikt ook de betekenis bepaalt, maar het kan de communicatie wel verbeteren.

ISO 21500 is daarom toepasbaar:
  • als referentiemodel voor projectmanagement (minimum)
  • als gemeenschappelijke taal in internationale projecten  
  • als gemeenschappelijke taal in programma's van projecten, waarin verschillende projectmanagementmethoden worden gebruikt
  • als (minimum) eis in aanbestedingen/rfp's, waaraan de projectmanagementmethode van de leverancier moet voldoen 
  • als instrument om projectmanagementmethoden te uniformeren zonder dat het specifieke karakter van de methode verloren gaat

wat brengt de toekomst?

Nadat de definitieve eerste versie van de richtlijn ISO 21500 is vastgesteld zijn er m.i. de volgende toekomstscenario's mogelijk:
  • bestaande projectmanagementmethoden conformeren zich aan ISO 21500 en hanteren een uniform begrippenkader. 
  • er worden ook ISO standaarden/richtlijnen opgesteld voor aan projectmanagement gerelateerde gebieden zoals programmamanagement. De eerste initiatieven hiertoe zijn al genomen,
De belangrijkste toepassing zie ik echter in certificering van projectmanagementmethoden (zowel breed gebruikte als leveranciers-/organisatiespecifieke). Daarvoor dient de richtlijn echter nog wel door te groeien naar een ISO standaard, zodat certificering mogelijk is, waarbij voorkomen dient te worden dat de standaard te uitgebreid en gedetaileerd wordt. ISO 21500 kan dan goed toepasbaar worden als eis bij aanbestedingen en rfp's.
    Al met al ben ik van mening dat het ontwikkelen van een richtlijn als ISO 21500 een goede zet is wat kan leiden tot meer uniformering en betere begripsvorming in het projectmanagementlandschap en daarbij het projectmanagementwerk kan verbeteren.